Ta paryżanka nad paryżanki
przeżyła wszystkie swe koleżanki,
w filmach blanc-noir*
został jej czar,
z jej twarzą panny, żony, kochanki…
(ebs, *Francuzi mówią "noir et blanc", limerikonka napisana 23.1.2017, wtedy jeszcze żyła)
Jeanne Moreau - francuska aktorka teatralna i filmowa, reżyserka oraz piosenkarka. Obdarzona talentem i elegancją, niebanalną urodą i intrygującą osobowością, stała się jedną z popularnych i często angażowanych gwiazd francuskiego kina.
Urodziła się 23 stycznia 1928 w Paryżu jako córka restauratora z paryskiego Montmartre’u. Studiowała w konserwatorium w Paryżu. Karierę rozpoczęła w wieku 20 lat od gry na deskach Comédie-Française i Teatru Jeana Vilara. Występowała przeważnie w repertuarze klasycznym.
W filmie debiutowała w 1949. Przełom w jej karierze filmowej nastąpił w 1958, gdy zagrała w dwóch głośnych, nagradzanych i szeroko wówczas dyskutowanych filmach Louisa Malle’a: "Windą na szafot" i "Kochankowie". Dzięki nim stała się gwiazdą pierwszej wielkości i symbolem seksu.
Współpracę z Mallem kontynuowała w dalszych filmach: "Błędny ognik" (1963) oraz "Viva Maria!" (1965). W tym ostatnim stworzyła duet z Brigitte Bardot, co zaowocowało wielkim sukcesem komercyjnym tego filmu.
Od początku lat 60. grała u mistrzów światowego kina: François Truffauta ("Jules i Jim", "Panna młoda w żałobie"), Orsona Wellesa ("Proces", "Falstaff"), Michelangelo Antonioniego ("Noc", "Po tamtej stronie chmur"), Josepha Loseya ("Pan Klein", "Pstrąg") czy Luisa Buñuela ("Dziennik panny służącej").
Współpracowała także z Peterem Brookiem ("Moderato cantabile"), Tonym Richardsonem ("Mademoiselle"), Rainerem Wernerem Fassbinderem ("Querelle") i Wimem Wendersem ("Aż na koniec świata").
Zajmowała się reżyserią teatralną i filmową ("Światło", "L’adolescente"), a także produkcją filmów.
Nadal pojawia się na srebrnym ekranie (np. w "Czasie, który pozostał" François Ozona lub w filmach Amosa Gitai).
Jeanne Moreau była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był aktor francuski Jean-Louis Richard (1949-1951), drugim zaś - znany reżyser amerykański William Friedkin (1977-1979). Jej jedyne dziecko - syn Jerome z pierwszego małżeństwa - jest malarzem.
Aktorka romansowała ze znanymi postaciami, m.in. z reżyserami - Louisem Mallem i Tonym Richardsonem, aktorami - Thodorosem Roubanisem i Lee Marvinem czy projektantem mody Pierre’em Cardinem.
"Starzejący się ludzie są jak muzeum: nieważna jest fasada, ważna jest zawartość."
* * *
Welles nazwał Moreau "najlepszą aktorką na świecie". Była uosobieniem Francuzki. Potrafiła wcielić się zarówno w kobietę zmysłową, jak i w oschłą mieszczankę. Mogła grać prostytutki i arystokratki. Ponad pół wieku temu nagrała kilka płyt z piosenkami, które do dziś puszczane są w radiu. Córka kierownika restauracji i tancerki w paryskiej rewii Folies-Bergere, Moreau szybko uniezależniła się od wiecznie skłóconych rodziców... O karierze córki ojciec dowiedział się, gdy zobaczył jej zdjęcie na pierwszej stronie najpopularniejszego dziennika, jakim był wtedy "France-Soir". (tvn24.pl, 31 lipca 2017)