Jeśli myślicie, że Smakowitki wzięły się znikąd, to kulą w płot! Smakowitki mają swoich rodzonych rodziców, poetę, ojca Smakowitek - i... - mnie, szczęśliwą mamusię maleństw. Przyznajemy, był to tylko niezobowiązujący wakacyjny flirt, który zaczął się niewinnym cmoknięciem, ale konsekwencje są poważne i dalekosiężne, wysyp Smakowitek. Wystarczyła chwila nieuwagi, nie zamierzamy się wypierać. Nazwisko "Smakowitki" dał im dumny tata (©ag), ja je karmię i dopieszczam (ebs), niech idą w świat. Jak przystało na współczesnych byłych, pozostajemy w przyjacielskich stosunkach ciesząc się liczną progeniturą i obchodząc patchworkowo-rodzinne uroczystości wspólnie w towarzystwie mile widzianych gości znoszących swoje smakołyki. Na matkę chrzestną poprosiliśmy artystkę-malarkę, Annę Marię Rusinek, która się bez protestów zgodziła, na prezent dając swój obraz. Za co bardzo dziękujemy, my, wdzięczni rodzice Smakowitek i Smakowitki w liczbie niezliczonej.
Smakowitki są bardziej flirtem niż jedzeniam, bardziej poetyckim pomysłem, niż materialną realizacją. A było to tak, Adam Gwara napisał wiersz:
* cmok! *
gdybyś zechciała być słoikiem
po octowanych gąskach
ja mógłbym żwawym być sumikiem
i w marynacie pląsać
jak zwinna rybka akwariowa
welonek albo gupik
ja bym w słoiku się zwariował
zacałowaniem upił
ty odpływałabyś w omdlenia
pod szklanym deklem wecka
a ja bym w tobie się odtleniał
wigilii nie doczekał
chyba że byłbym złotym leszczem
i spełniać mógł zachcianki
ach! wtedy chciałbym wieczność jeszcze
całować słoja ścianki
* * *
Uwiedziona cmoknięciem odpowiedziałam mu pierwszą Smakowitką, a potem następną i następną. Trochę odleciałam od pierwowzoru, gąski na occie to niskokaloryczne kochanie... ale pierwowzór to dzieło zamknięte, a inspiracja pierwowzorem - otwarte.
Smakowitka z karpiem
najlepiej gdybyś był mym karpiem
a ja twoją panierką
pożarlibyśmy się jak harpie
rozgrzani patelenką
* * *
Smakowitka z pstragiem
lub mógłbyś mi być zgrabnym pstrągiem
gorącym na masełku
a ja dla ciebie kształtnym krągłym
smakołykiem w ciepełku
* * *
Smakowitka ze śledziem
a gdybyś tak mógł być śledzikiem
pływającym w sosiku
byłabym ci wódeczką z bzikiem
płomieniem na języku
* * *
Smakowitka z kawiorem
a dziś niech w ustach się rozpłynie
luksus wspólny od rana
ty kawior na puchatym blinie
ja puszysta śmietana
* * *
Smakowitka z wanilią
że apetyt w miarę jedzenia
rośnie lukullusowo
wsączmy jeszcze coś od niechcenia
nalewkę waniliową
* * *
Smakowitka z tuńczykiem
tyś tuńczyk prosto z morskiej toni
smakujesz solą na skórze
ja dodam trochę swojej woni
pokochajmy się w burzę
* * *
Smakowitka z sushi
ja mogę być ostrą mizuną
ty pyszny składnik sushi
w ryżowej kołderce nam sfruną
smaki a każdy kusi
* * *
Smakowitka karaibska
ty bądź mym conchem exotico
w mleczku prosto z kokosów
ja najpiękniejszą z misek miską
uwodzącą młokosów
* * *
Smakowitka z grzybkiem w barszczu
podczas gdy dziś kucharzę marzę
bo jeśli byłbyś grzybkiem
już już dla ciebie barszczyk warzę
obyś mi był prawdziwkiem
* * *
Smakowitka na odchudzenie o trzy kilo? proszę bardzo!
dziś piątek niskokaloryczny
z odrobiną masełka
ty jarmuż dumnie niebotyczny
ja koniaczku kropelka
* * *
Smakowitka uroczysta
zrobimy sobie dziś przy świecach
kolację z samych siebie
uroczyście jak w święto pesach
będziemy mieć jak w niebie
* * *
Smakowitka na utratę wagi
nie masz jak odchudzanie w parze
po szklance wody miłość
na kuchennym stole jak każe
cud-cud diety zawiłość
* * *
Smakowitka z czekoladą w chili
ja jestem czekoladką z chili
zjesz mnie zapłoniesz jasno
nie będziesz miał bez ognia chwili
póki uczucia nie zgasną
* * *
Smakowitka dla kochanków z sieci
ty jesteś serek zero procent
ja chuda same kości
w internetowe dni noce
chrupiemy się z miłości
* * *
Smakowitka na kaca
dziś zaczniemy od dżindoberka
bo nie masz jak klin klinem
już diabeł z dna kieliszka zerka
swój do swego płyn płynem
* * *
Smakowitka do (roz)ważenia
gdybyś mi był smukłym szparagiem
byłabym ci pieczarką
okrąglutką smaczną na wagę
jak poeta z pisarką
* * *
Smakowitka z jabłkiem
bądź moim jabłuszkiem wprost z raju
zasmakujesz w racuszkach
jabłuszko pełne snu śpiewają
w miękkich jak puch cycuszkach
* * *
Smakowitka śródziemnomorska à la Banderas
ty najdorodniejszy pomidor
ja lekka mozzarella
nieustraszony torreador
i rozkochana bella
* * *
Smakowitka z kalafiorem
ach mój ty dumny kalafiorze
będę ci bułką tartą
ech w tak smakowitym ubiorze
zgrzeszyć ze sobą warto
* * *
Smakowitka urodzinowa
tyś mi urodzinowym tortem
ja wisienką na szczycie
wspólną rozpustą słodkim fortem
tym o czym marzysz skrycie
* * *
Smakowitka na ranek pourodzinowy
Dziś zaczniemy od dżindoberka
bo nie masz jak klin klinem
już diabeł z dna kieliszka zerka
swój do swego płyn płynem
* * *
Smakowitka na dzień dobry
śniadanie u niej czy u niego
ja gorzka kawa z ogniem
i powtórka z dnia poprzedniego
ty słodkim koglem moglem
* * *
Smakowitka z melonem
jeśli jesteś krągłym melonem
a lubisz dziewczę wiotkie
które mógłbyś pojąć za żonę
weź do łoża mnie szprotkę
* * *
Smakowitka na następny poranek
śniadanie u niej czy u niego
ja gorzka kawa z ogniem
i powtórka z dnia poprzedniego
ty słodkim koglem moglem
* * *
Smakowitka orgiastyczna
tyś groszek zielony z kumplami
ja wcielam się w marchewkę
z marchewkami koleżankami
czas na pyszną orgietkę
* * *
Smakowitka śródziemnomorska
ty najdorodniejszy pomidor
ja lekka mozzarella
nieustraszony torreador
i roztańczona bella
* * *
Smakowitka wakacyjna
dziś trochę perwersji nad morzem
plażowo i na luzie
jam świeżo naostrzonym nożem
ty soczystym arbuzem
* * *
Smakowitka "porno-chic"
dziś będzie podane kochanie
tak z francuska - chic porno -
więc wyrafinowane danie
jam ostryga ssij wolno
* * *
Smakowitka wegetariańska
jeśliś ty szalonym brokułem
jam warzywną wariatką
kocham się moduł za modułem
jak korzonki z rabatką
* * *
Smakowitka z karczochem
tyś mi egzotycznym carciofo
z bijącym w strachu sercem
ja twoją piękną katastrofą
wsłuchuję się jak szepce
* * *
Smakowitka dla starego małżeństwa
na śniadanie bądź mi jajeczkiem
potraktuję cię solą
jam ci herbatką z chudym mleczkiem
twą dolą i niedolą
* * *
Smakowitka z młodym bobem
bądź moim zielonym bobikiem
zebranym z pola właśnie
jam pikantnym sosikiem
dziś menu jest na przaśnie
* * *
Smakowitka po krakowsku
bądź mi krakowskim obwarzankiem
ja ci wodą sodową
wprost z ulicy w promocji z wiankiem
bierz i pij dozuj z głową
* * *
Smakowitka wegetariańska
jeśliś ty szalonym brokułem
jam warzywną wariatką
kocham się moduł za modułem
jak korzonki z rabatką
* * *
Smakowitka w złotej skórce
jeśliś chrupkim skrzydełkiem z drobiu
jam ci złotym miodzikiem
kochajmy się w szczęściu i zdrowiu
jak kobyłka z konikiem
* * *
Smakowitka na słodko
tyś słodkim dżemem morelowym
ja zaś mięciutką bułką
rozsmaruj się po tym i owym
i smakujmy się w kółko
* * *
Smakowitka na upały
ty bądź mym lodem waniliowym
ja ci chętnym języczkiem
tyś zwarty zawsze i gotowy
ślinka cieknie strumyczkiem
* * *
Smakowitka na nocne łasuchowanie w szczycie sezonu na śliwki
jeżeli rozłożysz się plackiem
otulę cię śliwkami
z każdym kolejnym mniam mniam mlaskiem
zmierzamy do tsunami
* * *
Smakowitka w wersji "letnia parada miłości"
jeśli jesteś włoskim finocchio
o smaku anyżkowym
ja ci będę winnym risotto
w sosie pieprzno-tęczowym
* * *
Smakowitka z sierpniowego sadu
ty mi bądź pękatym jabłuszkiem
prosto z owocobrania
ja tobie krągłą w biodrach gruszką
dojrzałą do schrupania
* * *
Smakowitka prosto z lasu
tyś mą przekorną poziomeczką
ja kryształkami cukru
skrytaś za z liści sukieneczką
chodź pod pierzynkę z lukru
* * *
Smakowitka na haju
ty bądź mi chrupiącą bułeczką
ja tobie grzesznym makiem
zapomnijmy się z sobą deczko
odlot pod maku znakiem
* * *
Smakowitka wieczorowa
bądź mi moim panem Grahamem
ja ci panią Czarnuszką
zatopmy się w sobie nawzajem
w jedno jak smoking z muszką
* * *
Smakowitka na pożegnanie wakacyjnej miłości z tajemniczym obcokrajowcem
tyś mi dziki jak zew holunder*
ja ci wspomnieniem kwiecia
krzak może podlać byle kundel
amor z latem uleciał
*Holunder, niem. = czarny bez
* * *
W przygotowaniu część druga...
Pamiętacie "rymowanki dla dużych dzieci" Wisławy Szymborskiej? Limeryki, moskaliki, lepieje, odwódki, altruitki? A galeryjka sław krakowskich? A prześmieszne podsłuchańce? A żartobliwe epitafia? Nowe formy wypączkowują ze starych powiększając rodzinę satyrycznych wierszyków-tekścików z pomysłowymi metaforami, przebijającymi przez słowa podtekstami, zaskakującymi puentami. Ich bazą jest erudycja i poczucie humoru ich autorów.
Sama kilka lat temu dołączyłam swoimi limerykonkami, mini-biografijkami w formie zapożyczonej od limeryku, do wesołych rymowanek - przeważnie wesołych, bo bywają i smutne, ale zawsze zakręcone, a to ich kwintesencja i wic.
Gdybym miała zebrać zasady w definicyjny kanon, powiedziałabym tak: Smakowitki to poetyckie kulinarne tetrastychy, czterowiersze-erotyki, których treścią są przeplatające się postaci kochanków z potrawami, nierzadko podmieniając się jedno z drugim. Forma to 9-7-9-7 sylab, rymy dokładne lub przynajmniej sensowne, abab, bez dużych liter z wyjątkiem samej nazwy "Smakowitka", bo to ich "nazwisko", bez interpunkcji. Można im nadać tytuł lub nie. Ilustracje mile widziane.
Tyle kanon. Każdemu utalentowanemu poecie, który miałby ochotą dołączyć i wypiekać własne Smakowitki, zostawiona jest poza tym pełna dowolność na odstępstwa i ingrediencje. Jak to z kuchnią, przepis podstawowy jest, wynik zależy od fantazji i umiejętności kucharza czy kucharki. Byle było smacznie a nawet podniecająco. Przykładem niechże będzie pradziadek-prequel Smakowitek pióra Marka Sztarbowskiego * bym chciał pstrągiem *, pierwsza zwrotka z trzech brzmi tak:
tak mi właśnie spłynęło do zielonej głowy
że pstrągiem bym chciał zostać brzydkim potokowym
bym się schował przy jakimś omszałym kamieniu
i gapił bym się w ciebie gdy pluskasz w strumieniu
/.../
A ponieważ "gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść", umówmy się, że w tym miejscu będę publikować tylko swoje Smakowitki, a innym Szanownym Autorom założę własne miejsce na Sofi, choćby dla jednej Smakowitki, jak to teraz jest ze smakowitymi wierszami Adama G. i Marka Sz.