Ile jeszcze udźwigniesz nim zakończysz taniec?

Czuję w umarłych drzewach, że już puls przyspieszasz,

istnieniem niewystygła jak prorocze znamię

skryte pod twardą maską łagodnym zmieszaniem

Gracji wepchniętej w żywioł, niby pierwsza lepsza.

Ile brudu udźwigniesz nim skończy się taniec?

Nad tobą roje gwiezdne, w sercu piekła kamień,

czuję w kruchości życia jak ogień podpełza

przemijaniem istnienia znak - prorocze znamię,

jakby grzech pierworodny jabłek opadaniem

w zawrotnym tangu z czasem do kresu pospieszał.

Ile grzechów udźwigniesz nim skończy się taniec?

Gwałcona, podeptana, bolesna od zranień,

wytarzana kołyska na granicach piekła.

Każdym dniem wypalany znak prorocze znamię.

Jeszcze tłuką na bębnach i dudni orkiestra.

Kiedyś nastaniesz ciszą z żalu stokroć większą,

w spopielalych drobinkach samotności znamię,

podryfuje w nieznane nim wytańczysz taniec... 

Vilanella (fr. villanelle) - utwór wierszowany wywodzący się z włoskiego folkloru, ale rozwijany od XV do XVII wieku we Francji. Tam też został skodyfikowany przez poetę Jeana Passerata (1534-1602). Po dwustu latach rozwoju gatunek ten został zarzucony, aby się odrodzić w XIX wieku w poezji angielskiej. Rozwijana przez takich autorów jak Austin Dobson czy Oscar Wilde vilanella nabrała cech filozoficzno-refleksyjnych. W XX wieku vilanelle pisali min. W.H. Auden, Dylan Thomas czy Elizabeth Bishop. W polskiej literaturze ten gatunek uprawiał m.in. Stanisław Barańczak. Uprawiają: Teresa Fejfer, Adam Gwara, Marek Sztarbowski, Jacek Dehnel, Rafał Fagas...

Vilanelle cechuje kunsztowna konstrukcja, na którą składa się pięć trzywersowych strof rymowanych w układzie aba. Szósta, ostatnia strofa, zbudowana jest z czterech wersów w sekwencji abaa. Układ wersów musi spełniać sztywne warunki. Pierwszy wers, lekko zmodyfikowany, musi się pojawić jako trzeci w drugiej, czwartej i szóstej strofie, a wers trzeci na końcu strof trzeciej, piątej i szóstej. Sens powtórzonych wersów może być zmieniony, natomiast rym, rytm i brzmienie powinny zostać zachowane.

Mem (od gr. mimesis ?naśladownictwo?) - w memetyce najmniejsza jednostka informacji kulturowej (informacji przekazywanej pozagenetycznie), analogiczna do genu, będącego jednostką ewolucji biologicznej. Ujmuje się go jako autonomiczną strukturę neuronalną i zarazem nośnik informacji kulturowej, a także jako jednostkę informacji kulturowej zapisywaną wyłącznie w mózgu (jako nośniku) albo zarówno w mózgu, jak i na innych nośnikach. Memy jako replikatory powielają się poprzez naśladownictwo, mogą mutować i podlegają selekcji.

Termin został wprowadzony przez biologa Richarda Dawkinsa w książce "Samolubny gen" jako przykład replikatora innego niż gen. Nie definiował on wprost, czym jest mem, a jedynie wskazywał przykłady: melodie, idee, fasony ubrań. Wskazywał za to na sposób jego rozpowszechniania się w puli memowej. Podobnie jak geny rozprzestrzeniają się między organizmami (ciałami) za pomocą gamet, tak memy rozprzestrzeniają się między mózgami za pomocą naśladownictwa. Daniel Dennett wskazuje, że w koncepcji Dawkinsa największymi zaletami dla badania ewolucji kulturowej jest to, że ludzkie rozumienie i aprobata nie jest potrzebne, aby memy się utrwalały w kulturze, dobór naturalny działa na memy podobnie jak na wirusy i nie jest on zależny wprost od zwiększania sukcesu reprodukcyjnego swych gospodarzy (ludzi) oraz to, że mogą one być przesyłane, przechowywane i modyfikowane bez konieczności oddziaływania (wykonywania, wyrażania) podobnie jak nieoddziałujące na fenotyp recesywne allele genu.

czytaj też:

KOMENTARZE