Paul Celan: Wszystko jest inaczej

WSZYSTKO JEST INACZEJ niż myślisz, niż ja myślę, 

chorągiew wciąż powiewa,

małe sekrety wciąż są w sobie,

wciąż rzucają cienie, oto czym

ty żyjesz, ja żyję, my żyjemy.

Srebrna moneta na twoim języku topnieje,

smakuje jak Jutro, jak Zawsze, droga

do Rosji prowadzi do twojego serca,

brzoza karelska 

do-

czekała,

podchodzi do ciebie imię Osip, mówisz mu

to, co już wie, wierzy ci, bierze to od ciebie swoimi rękami,

odczepiasz ramię z jego barku, prawe, lewe,

umieszczasz swoje na ich miejsce, z dłońmi, palcami, liniami,

- co oderwano, zrasta się ponownie -

oto je masz, oto weź je sobie, oto masz je podwójnie,

imię, imię, rękę, rękę,

weź je w dowód,

on też je bierze, a ty masz

znów co twoje, co było jego,

wiatraki

wdmuchują ci powietrze w płuca, wiosłujesz

przez kanały, laguny i przesmyki,

gdybyś pobłądził,

na rufie żadnego "Dlaczego", na dziobie żadnego "Dokąd", niesie cię barani róg - Tekiah! -

jak dźwięk trąby poprzez noce po dzień, wróżbici

rozszarpują się nawzajem, człowiek

ma swój pokój, Bóg

ma swój, miłość

wraca do łóżek, włosy

odrastają kobietom,

ten do wewnątrz przewleczony

pąk na ich piersi

wraca na światło dzienne, wzdłuż

serdecznych arterii życie budzi się

w twojej dłoni, zdążając w górę od lędźwi, -

jak się nazywa ten twój kraj

za górą, za rokiem?

Wiem, jak się zwie.

Jak baśń zimowa, tak się nazywa,

nazywa się jak bajka o lecie,

jak przez trzy lata kraj twojej matki, to co było,

to jest,

wędruje wszędzie, gdzie tylko, jak język,

odrzuć go, wyrzuć go z siebie,

a i tak masz go na powrót, jak ten

krzemień z

Doliny Morawy,

który w myślach zaniosłeś do Pragi,

do grobu, do grobów, do życia,

jakże dawno temu

przepadł, jak listy, jak wszystkie

latarnie, i znów

musisz go szukać, oto jest,

jest mały, biały,

tuż za rogiem, tu sobie leży,

niedaleko Normandii-Niemen - w Bohemii,

tu, tu, tu,

za domem, przed domem,

biały jest, biały, mówi:

Dziś - oto co się liczy.

Biały jest, biały, strumień

wody znajduje drogę, przez promień serca,

rzeka,

znasz jej nazwę, jej brzegi

zwieszające się pełnymi dniami, podobnie jak nazwa,

zanurzasz dłoń:

Alba.

(tł. Ela Binswanger)

Paul Celan: Wszystko jest inaczej

WSZYSTKO JEST INACZEJ, niż sobie myślisz, niż ja sobie myślę,

sztandar wciąż powiewa,

małe tajemnice są wciąż u siebie,

jeszcze rzucają cienie, tym

żyjesz, ja żyję, my żyjemy.

Srebrna moneta na twym języku topnieje,

Pachnie Jutrem, pachnie Zawsze, droga

do Rosji wznosi ci się w sercu,

karelska brzoza

tam

czekała,

imię Osip podchodzi do ciebie, opowiadasz mu coś,

co ono już wie, przyjmuje to, odejmuje ci to, dłońmi,

odłączasz mu rękę od ramion, prawą, lewą,

przyczepiasz swoje na ich miejsce, z dłońmi, palcami, liniami,

- oderwane zrasta się na nowo -

więc masz je, weź je sobie, masz oba,

imię, imię, dłoń, dłoń,

więc weź je sobie jako zastaw,

ono bierze i to, więc znowu 

masz, co twoje jest, co jego było,

wiatraki

wpychają ci powietrze w płuco, sterujesz

przez kanały, laguny i przesmyki,

przy blasku słowa,

na rufie nie ma Dlaczego, na dziobie nie ma Dokąd, barani róg wznosi cię -Tekia! -

jak dźwięk trąby ponad nocami w dzień, augurowie

rozszarpują się nawzajem, człowiek

ma swój spokój, Bóg

ma swój, miłość

wraca do łóżek, włosy

kobiet znów rosną,

do wewnątrz wywinięty

pąk na ich piersiach

znów wychodzi na jaw, zgodnie

z liniami życia

i serca budzi ci się

w dłoni, która wspięła się drogą lędźwi, -

jak on się nazywa, ten twój kraj

za górą, za rokiem?

Wiem, jak on się nazywa.

Jak opowieść zimowa, tak on się nazywa,

nazywa się jak opowieść letnia,

ten trzyletni kraj Twojej matki, to on właśnie,

to. on,

wędruje wszędzie, jak język

odrzuć go, odrzuć precz,

a będziesz go miał z powrotem, tak jak i tamten

krzemień

z Kotliny Morawskiej,

który twoja myśl poniosła do Pragi,

na grób, na groby, w życie,

dawno już

posłałeś go precz, jak listy, jak wszystkie 

latarnie, znów

musisz go poszukać, on tam jest,

mały jest, biały,

za rogiem, tam leży,

przy Normandii-Niemen - w Czechach,

tam, tam, tam,

za domem, przed domem,

biały jest, biały, i mówi:

Dziś - to się liczy.

Biały jest, biały, wodny

promień przedziera się, promień serca,

rzeka,

znasz jej imię, brzegi

wiszą cały dzień, tak jak imię,

macasz je, dłonią:

Alba.

(tł. Kazimierz Rapacki, tł. z: Adam Lipszyc, "Czas wiersza. PAUL CELAN i teologie literackie, wyd. Austeria,

Przypisy:
[1]:

Paul Celan: Es ist alles anders

Es IST ALLES ANDERS, als du es dir denkst, als ich es mir denke, 

die Fahne weht noch,

die kleinen Geheimnisse sind noch bei sich,

sie werfen noch Schatten, davon

lebst du, leb ich, leben wir.

Die Silbermünze auf deiner Zunge schmilzt,

sie schmeckt nach Morgen, nach Immer, ein Weg

nach Rußland steigt dir ins Herz,

die karelische Birke

hat

gewartet,

der Name Ossip kommt auf dich zu, du erzählst ihm,

was er schon weiß, er nimmt es, er nimmt es dir ab, mit Händen,

du löst ihm den Arm von der Schulter, den rechten, den linken,

du heftest die deinen an ihre Stelle, mit Händen, mit Fingern, mit Linien,

- was abriß, wächst wieder zusammen -

da hast du sie, da nimm sie dir, da hast du alle beide, 

den Namen, den Namen, die Hand, die Hand,

da nimm sie dir zum Unterpfand,

er nimmt auch das, und du hast

wieder, was dein ist, was sein war,

Windmühlen

stoßen dir Luft in die Lunge, du ruderst

durch die Kanäle, Lagunen und Grachten,

bei Wortschein,

am Heck kein Warum, am Bug kein Wohin, ein Widderhorn hebt dich - Tekiah! -

wie ein Posaunenschall über die Nächte hinweg in den Tag, die Auguren 

zerfleischen einander, der Mensch

hat seinen Frieden, der Gott

hat den seinen, die Liebe

kehrt in die Betten zurück, das Haar 

der Frauen wächst wieder,

die nach innen gestülpte

Knospe an ihrer Brust

tritt wieder zutag, lebens-,

herzlinienhin erwacht sie

dir in der Hand, die den Lendenweg hochklomm, -

wie heißt es, dein Land

hinterm Berg, hinterm Jahr?

Ich weiß, wie es heißt.

Wie das Wintermärchen, so heißt es,

es heißt wie das Sommermärchen,

das Dreijahreland deiner Mutter, das war es, 

das ists,

es wandert überallhin, wie die Sprache,

wirf sie weg, wirf sie weg,

dann hast du sie wieder, wie ihn,

den Kieselstein aus

der Mährischen Senke,

den dein Gedanke nach Prag trug,

aufs Grab, auf die Gräber, ins Leben,

längst

ist er fort, wie die Briefe, wie alle

Laternen, wieder

mußt du ihn suchen, da ist er,

klein ist er, weiß,

um die Ecke, da liegt er,

bei Normandie-Njemen - in Böhmen,

da, da, da,

hinterm Haus, vor dem Haus,

weiß ist er, weiß, er sagt:

Heute - es gilt.

Weiß ist er, weiß, ein Wasser-

strahl findet hindurch, ein Herzstrahl, 

ein Fluß,

du kennst seinen Namen, die Ufer 

hängen voll Tag, wie der Name,

du tastest ihn ab, mit der Hand: 

Alba.

Paryż, 5.6.1962, wiersz z: "Die Niemandsrose", S. Fischer Verlag, Frankfurt am Main, 1963