Paul Celan: TY TAKŻE MÓW

Ty także mów,

mów jako ostatni,

wypowiedz swoją maksymę.

Mów -

Ale nie oddzielaj „nie” od „tak”.

Nadaj swojemu credo także sens:

daj mu cień.

Daj mu dość cienia,

daj mu go na tyle,

na ile wiesz, że wokół ciebie rozdziela się

północ i południe i północ.

Rozejrzyj się:

zobacz, jak wszystko wokół ożywa -

Przy śmierci! Ileż życia!

Prawdę mówi, kto mówi o cieniach.

Ale, ale, miejsce, w którym stoisz, kurczy się:

Gdzieś teraz, wystawiony spod cienia, gdzie?

Pnij się. Drąż dalej.

Staniesz się cieńszy, coraz bardziej nie do poznania, coraz cieńszy!

Cieniuteńki: nić,

po której opuszcza się ona, gwiazda,

by płynąć w dole, w dole,

gdzie widzi migotanie samej siebie: w falowaniu

przemieszczających się słów.

(tł. Ela Binswanger)

*

Paul Celan: POWIEDZ I TY

Powiedz i ty,

powiedz jako ostatni,

powiedz swą sentencję.

Mów -

lecz nie oddzielaj „nie” od „tak”.

Daj swej sentencji również sens:

daj jej cień.

Daj jej cienia dość,

daj jej tyle,

ile widzisz go wokół siebie

podzielonego między północ, południe i północ.

Rozejrzyj się wkoło:

patrz, jakie życie staje w krąg -

przy śmierci! Jakie życie!

Prawdę powiada, kto cień wypowiada.

Lecz teraz kurczy się miejsce, gdzie stoisz:

dokąd teraz, rozebrany z cienia, dokąd?

Wznoś się. Po omacku.

Coraz cieńszy, coraz mniej poznawalny, delikatniejszy!

Delikatniejszy: nić,

po której opaść chce gwiazda:

by płynąć dołem, dołem,

gdzie siebie widzi, jak migocze: w wydmach

wędrujących słów.

(tł. Feliks Przybylak, z: Paul Celan „Utwory wybrane [dwujęzyczne]”, WL, Kraków, 2003)

*

Paul Celan: MÓW I TY

Mów i ty,

mów jako ostatni,

powiedz swoje zaklęcie.

Mów –

Lecz nie oddzielaj Nie od Tak.

Daj twojemu zaklęciu tez sens:

daj mu cień.

Rozglądaj się w krąg:

patrz, jak żywe wszystko dokoła –

Na śmierć! Żywe!

Prawdę mówi, kto mówi cień.

Lecz oto kurczy się miejsce, gdzie stoisz:

Dokąd teraz, wyzbyty cienia, dokąd?

Wstępuj. Po omacku idź w górę.

Niklejszy będziesz, mniej rozpoznawalny, cieńszy!

Cieńszy: nić,

po której ona chce zejść, gwiazda:

by w dole pływać, w dole,

gdzie widzi, jak jaśnieje: w falowaniu

wędrujących słów.

(tł. Andrzej Lam, w tym tł. nie ma jednej zwrotki, pewnie przez pomyłkę?)

*

Paul Celan: SPRICH AUCH DU

Sprich auch du,

sprich als letzter,

sag deinen Spruch.

Sprich -

Doch scheide das Nein nicht vom Ja.

Gib deinem Spruch auch den Sinn:

gib ihm den Schatten.

Gib ihm Schatten genug,

gib ihm so viel,

als du um dich verteilt weißt zwischen

Mittnacht und Mittag und Mittnacht.

Blicke umher:

sieh, wie’s lebendig wird rings -

Beim Tode! Lebendig!

Wahr spricht, wer Schatten spricht.

Nun aber schrumpft der Ort, wo du stehst:

Wohin jetzt, Schattenentblößter, wohin?

Steige. Taste empor.

Dünner wirst du, unkenntlicher, feiner!

Feiner: ein Faden,

an dem er herabwill, der Stern

um unten zu schwimmen, unten,

wo er sich schimmern sieht: in der Dünung

wandernder Worte.

przed 23.7.1954

czytaj też:

KOMENTARZE