Selma Meerbaum-Eisinger: Poem / Poemat (tł. Ela Binswanger)

LOGOWANIE

Selma Meerbaum-Eisinger (5 lutego 1924 w Czerniowcach w Królestwie Rumunii - 16 grudnia 1942 w obozie pracy przymusowej w Michajłowce w Królestwie Rumunii), była rumuńską poetką niemieckojęzyczną. Jako prześladowana Żydówka zmarła na tyfus w wieku osiemnastu lat w nazistowskim obozie pracy. Jej twórczość ma rangę literatury światowej.

Selma była córką handlarza obuwiem Maxa Merbauma i jego żony Friederiki z domu Schrager. Była kuzynką drugiego stopnia poety Paula Celana - ojcowie matek byli braćmi. Kiedy Selma miała dziewięć miesięcy, zmarł jej ojciec. Trzy lata później jej matka poślubiła Leo Eisingera. Nie ma dowodów na to, żeby ojczym legalnie adoptował dziewczynkę.

W latach 1934-1940 Selma uczęszczała do dawnego prywatnego żydowskiego gimnazjum dla dziewcząt, zwanego teraz liceum Hoffmana. Została ona "zrównana" ze wszystkimi szkołami Czerniowiec i w ten sposób stała się uznawaną przez państwo rumuńską szkołą średnią dla dziewcząt - piątą na liście.

Selma już w młodym wieku zaczęła czytać autorów, którzy mieli ogromny wpływ na jej twórczość: Heinricha Heinego, Rainera Maria Rilke, Alfreda "Klabunda" Henschke, Paula Verlaine?a czy Rabindranatha Tagore?a. Od 1939 datowane są zachowane wiersze Selmy. Tłumaczyła też poezję - z francuskiego, rumuńskiego i jidysz.

W 1940 Czerniowce w ramach paktu Ribbentropa-Mołotowa przeszły na rzecz Związku Radzieckiego. Po rozpoczęciu drugiej wojny światowej wojska rumuńskie wkroczyły z powrotem do Czerniowiec w lipcu 1941 i w październiku 1941 utworzono w Czerniowcach przymusowe getto, w którym musieli się znaleźć wszyscy Żydzi miasta, w tym Selma, jej matka i ojczym. W ciągu sześciu tygodni z tego getta deportowano 28 700 Żydów do guberni naddniestrzańskiej, która została zaanektowana przez Rumunię, aż do unieruchomienia pociągów z nadejściem mrozów. Deportacje i epidemie zdziesiątkowały ludność żydowską do tego stopnia, że zniesiono bariery w getcie. Z 20 tys. ocalałych Żydów tylko nieliczni mogli wrócić do swoich starych domów, ponieważ większość zdewastowano i splądrowano.

Deportacje rozpoczęły się ponownie w czerwcu 1942. Selmę, jej matkę i ojczyma aresztowano 28 czerwca. Załadowano ich do bydlęcych wagonów i wywieziono na brzeg Dniestru, następnego ranka przewieziono przez rzekę, ponownie załadowano do pociągów i zawieziono do obozu Cariera de Piatra (Kamieniołom nad Bugiem). W sierpniu 1942 SS wysłało na roboty przymusowe 1150 więźniów, a Selma wraz z rodzicami znalazła się wraz z 500 współtowarzyszami w Arbeitslagerze w Michajłówce na wschodnim brzegu Bugu, kontrolowanym przez niemieckie SS. Więźniowie musieli ciężko pracować przy budowie tzw. Durchgangsstrasse IV, drogi przelotowej nr IV, żwirowej drogi prowadzącej na Kaukaz. Selma zmarła 16 grudnia 1942 wycieńczona tyfusem.

[3]:

"Und hast du auch noch tausend Sterne in der Hand - sie kann noch zehnmal tausend tragen".

Diese Zeile schrieb die 17-jährige Selma in einem ihrer 57 Gedichte in ein kleines Büchlein, das sie ihrem 18-jährigen Freund Leiser Fichman schenken wollte.

Selma wurde 1924 in Czernowitz, in der Bukowina geboren. Als Jugendliche fing sie an, Gedichte zu schreiben. In der Jugendbewegung Haschomer-Hazair lernte sie Leiser kennen und die beiden verliebten sich. Mit Beginn der Besatzung durch die Nazis, wurde Leiser in ein Zwangsarbeiterlager gebracht. Im Oktober 1941 wurden Selma und ihre Eltern ins Ghetto gesperrt. Selma versuchte zu fliehen, wurde als Jüdin erkannt und brach sich bei der Verfolgung ein Bein.

Im Juni 1942 wurde die Familie nach Transnistrien deportiert. Nach einem erschöpfenden Marsch wurden sie in das deutsche Zwangsarbeiterlager Michailowska gebracht, wo die Deutschen und die Ukrainer die Gefangenen gnadenlos terrorisierten und verhungern ließen. Im Juli schrieb Selma ihren letzten Brief an ihre Freundin:

"Ich halte nicht mehr durch, jetzt breche ich zusammen ... Küsse, sei stark, Selma".

Sie starb am 16. Dezember 1942 an Typhus. Ihre Eltern starben kurze Zeit später.

Leiser verwahrte den Gedichtband im Arbeitslager bis 1944, bis er ihn Selmas Freundin Else in Czernowitz übergab. Es gelang ihm, an Bord des Flüchtlingsschiffes "Mefkure" zu steigen, das auf dem Weg ins Land Israel war. Die "Mefkure" sank im schwarzen Meer und Leiser kam um, ohne zu wissen, dass Selma tot war.