A.E. Stallings: Polowanie na groty

Ziemia jest pełna tego, co raz stracone. 

Czasem nagle co skryte wydobywa deszcz

Spod świeżo pól oranych i ściernisk na wierzch:

Skorupy waz glinianych, w hałdach złożone,

Tu i ówdzie grot strzały lub ostrza szczątek,

Kuty cierpliwą ręką wprost z krzemiennych serc

I te strzaskane całkiem, i jak nowe wręcz,

Poprzez czas wystrzelone w lotu początek.

Nie możesz nie pomyśleć, jak je stracono:

Ofiara z drzewcem strzały, z boku tryska krew,

Której ślad wkrótce niknie wśród narożnych drzew,

Nie tylko mięsa lecz koszt broni liczono.

O, nieszczęsny myśliwy, choć strzał twój celny -

Ranny jeleń, spłoszony, gna go przez las strach -

I ta ostrość tęsknoty, coraz głębiej w piach,

Bo nie ty, ktoś kiedyś grot znajdzie śmiertelny.

(tł. Ela Binswanger)

*

A.E. Stallings: Polowanie na groty

Ziemia jest pełna tego, co stracone. Skryte

Wychodzi na powierzchnię po deszczu na wiosnę

Na zaoranych polach, na rżyskach – narosłe

Latami hałdy skorup: ucha, brzuśce zbite,

Tu i tam leżą groty lub odłupki grotów,

Bite cierpliwą sztuką z krzemiennego bloku,

Strzaskane, z rzadka świetne jak nowe talary:

Wystrzelone wskroś czasu jak na wskroś polany.

Musisz pomyśleć o tym, jak komuś przepadły:

Zdobycz, pierzasta strzała w boku, krew,

Której trop przepadł w gęstwie porożastych drzew,

Strata mięsa, lecz także koszty samej strzały –

O, łowco, łowco biedny, choć strzeliłeś celnie –

Ranny jeleń, przelękły, i w tym strachu oto

Pędzący, i ta ostrość, ostrzona tęsknotą,

Rok po roku wchodząca głębiej, która wreszcie

Zostanie znaleziona, lecz już nie przez ciebie.

(tł. Jacek Dehnel)

*

A.E. Stallings: SZUKANIE GROTÓW

Ziemia jest pełna rzeczy utraconych.

To co ukryte wznosi się po burzy

Ze ściernisk, z łanów, po przejeździe brony:

Gliniane szczątki wśród odchodów kurzych.

Gdzieniegdzie mignie grot, ścinki iglicy,

Cierpliwa sztuka, wykuta z krzemienia,

Wśród tych złamanych, kilka jak z mennicy,

Nowych, tak jakby czas nie chciał ich zmieniać.

Niechybnie myślisz jak je utracono:

Zdobycz, ze strzałą utkwioną w jej boku,

Krew, której ślady znikły w drzew natłoku,

Mięso, lecz także czym za broń płacono—

Nieszczęsny łowco, miałeś celne oko—

Ranny, strwożony, byk uciekł w potrzebie—

A grot ostrzony żalem, rok po roku,

Ktoś kiedyś znajdzie, ale już bez ciebie.

(tł. Janusz Solarz)

A.E. Stallings: Arrowhead Hunting

The land is full of what was lost. What's hidden

Rises to the surface after rain

In new-ploughed fields, and fields stubbled again:

The clay shards, foot and lip, that heaped the midden,

And here and there a blade or flakes of blade,

A patient art, knapped from a core of flint,

Most broken, few as coins new from the mint,

Perfect, shot through time as through a glade.

You cannot help but think how they were lost:

The quarry, fletched shaft in its flank, the blood

Whose trail soon vanished in the antlered wood,

Not just the meat, but what the weapon cost—

O hapless hunter, though your aim was true—

The wounded hart, spooked, fleeting in its fear—

And the sharpness honed with longing, year by year

Buried deeper, found someday, but not by you.

*

A.E. Stallings (*2 lipca 1968 w Decatur, Georgia, USA) - amerykańska poetka, tłumaczka wyróżniona grantem MacArthur Fellowship, laureatka licznych nagród.

Urodziła się 2 lipca 1968 w stanie Georgia jako Alicia Elsbeth Stallings. Studiowała klasyczną sztukę grecką na University of Georgia, gdzie uzyskała bakalaureat w 1990, i na Uniwersytecie Oksfordzkim, gdzie otrzymała tytuł magistra w 1991 z literatury łacińskiej. Jest edytorem Atlanta Review.

W 1999 przeprowadziła się do Aten, gdzie jest dyrektorem programu poezji w Centrum Ateńskim.

W swojej poezji używa tradycyjnych form. Jest kojarzona z Nowym Formalizmem.

Publikuje swoje poezje i eseje w magazynie Poetry. Wydała trzy tomiki poezji "Archaic Smile" (1999), "Hapax" (2006) i "Olives" (2012). W 2007 wydała angielskie tłumaczenie "De rerum natura" Lukrecjusza napisane rymowanym czternastozgłoskowcem.

Jej mężem jest dziennikarz John Psaropoulos.

Nowy Formalizm, znany również jako neoformalizm, był ruchem amerykańskiej poezji końca XX wieku i początku XXI wieku. Był reakcją na innowacje poetów modernistycznych, takich jak T.S. Eliot i Ezra Pound. 

Pisarze, którzy uważali się za część ruchu Nowego Formalizmu, promowali powrót do poezji strukturalnej, która wykorzystywała schematy rymów, wzorce metryczne i kompletne narracje. Ci pisarze wierzyli, że powrót do tradycyjnych elementów kompozycji poetyckiej zwiększy zainteresowanie Amerykanów literaturą.

Popularna współczesna poetka A.E. Stallings skomentowała konflikt między poetamimodernistycznymi a nowymi formalistami. Szczególnie jeśli chodzi o pisarki i pisarki mniejszościowe z nurtu nowych formalistów. Zauważyła, że pisanie z wykorzystaniem schematu rymów lub wzorca metrycznego jest "dziwnie upolitycznionym wyborem", a grupy mniejszościowe są często "krytykowane". To stwierdzenie nawiązuje do debaty między poetami i powieściopisarzami, która trwa od dziesięcioleci i została opisana jako "wojna poetycka". 

Stallings opisała ją, z własnej perspektywy, jako: 

fałszywa dychotomia: wiersz wolny = demokracja, wzmocnienie pozycji i postęp, podczas gdy wiersz formalny = ucisk, elitaryzm i płaszczenie się przed martwymi białymi mężczyznami. 

Albo, mówiąc inaczej, ponieważ formalny wiersz ma długą historię, w której główną rolę odgrywają sukcesy białych poetów płci męskiej, współcześni pisarze, którzy używają tradycyjnych form poetyckich, są czasami krytykowani za ten wybór. W oczach niektórych pisarzy wybór tradycyjnych form jest tym samym, co podnoszenie na duchu i kontynuowanie dominacji białych męskich głosów w literaturze. 

Pomimo tej opinii, dziś często można zobaczyć wolny wiersz i formalny wiersz używany przez tych samych pisarzy w różnym stopniu. Nowy formalizm nie jest już tak kontrowersyjny, jak kiedyś. Formalne pisma są zwykle publikowane obok modernistycznych, wolnych wierszy i eksperymentalnych wierszy w czasopismach literackich z całego świata. 

Nowi formaliści z Ameryki końca XX i początku XXI wieku nie byli zainteresowani i zniechęceni popularnością wolnego wiersza i eksperymentalnych stylów modernizmu. Nie zgadzali się z poglądem, że poezja strukturalna jest w jakiś sposób nieszczera lub pozbawiona prawdy. Poeci, którzy byli częścią ruchu nowych formalistów, próbowali ożywić poezję, wykorzystując rym, strukturę i inne tradycyjne elementy. 

Po drugiej stronie sporu, modernistyczni i współcześni pisarze, którzy szanowali i podziwiali postęp autorów takich jak Walt Whitman, uważali, że poetom nowego formalizmu brakowało kreatywności, perspektywy i ambicji.

Nowy Formalizm to ruch w poezji amerykańskiej z końca XX i początku XXI wieku, który promował powrót do poezji metrycznej, rymowanej i narracyjnej, twierdząc, że wszystkie trzy są konieczne, aby poezja amerykańska mogła konkurować z powieściami i odzyskać dawną popularność wśród Amerykanów.

Formalne innowacje poezji modernistycznej, zainspirowane przez Walta Whitmana i spopularyzowane przez Ezrę Pounda, Edgara Lee Mastersa i T.S. Eliota, doprowadziły do powszechnej publikacji wiersza wolnego na początku XX wieku. W latach dwudziestych XX wieku debaty na temat wartości wiersza wolnego w porównaniu z poezją formalną zapełniały strony amerykańskich czasopism literackich.

W międzyczasie wielu poetów zdecydowało się kontynuować pracę głównie w tradycyjnych formach, jak Robert Frost, Richard Wilbur i Anthony Hecht. Formalne wiersze nadal pisali również amerykańscy poeci związani z Nową Krytyką, w tym John Crowe Ransom, Robert Penn Warren i Allen Tate.

W latach 50. XX wieku drugie przyjście "Rewolucji Wolnego Wiersza" zostało zainspirowane pismami poetów pokolenia beatników Allena Ginsberga, Kennetha Rexrotha i poety imagistów Williama Carlosa Williamsa. Druga Rewolucja Wolnego Wiersza wprowadziła również do poezji amerykańskiej, według Fredericka Feirsteina i Fredericka Turnera, znacznie szerszy "bunt przeciwko konwenansom społecznym purytańskiej Ameryki" pokolenia cichego, który znalazł odzwierciedlenie w subkulturze Greaser z tamtej epoki i muzyce rock and rollowej Chucka Berry?ego, Little Richarda, Billa Haleya i Elvisa Presleya.

W rezultacie zaczęto oczekiwać, że poeci będą eksperymentować, a wraz z rozwojem poezji konfesyjnej pisanie i publikowanie wierszy nieautobiograficznych i nielewicowych stało się niemodne. Jednak, jak to często bywa w literaturze i sztuce, to, co zaczęło się jako kontrkultura antyestablishmentowa, poszukująca wolności od ograniczeń, z czasem stwardniało w autorytarną elitę literacką, która sprzeciwiała się innowacjom i wyrażała wrogość zarówno do starszych, jak i młodszych poetów, którzy odmawiali podporządkowania się jej dyktatom.

czytaj też:

KOMENTARZE