Paul Celan: Wypuściłem się w noc

WYPUŚCIŁEM SIĘ W NOC, skory do pomocy,

liść połyskujący

blaskiem gwiazd

miast ust:

da się jeszcze

przetrwonić trochę czasu na dzikie szaleństwa,

niczym psotny chłopiec-drzewko z leśnej bajki.

(tł. Ela Binswanger)

*

Paul Celan: W noc wyszedłszy

W NOC WYSZEDŁSZY, wspomagająco,

gwiezdno-

przepuszczalny liść

zamiast ust:

pozostaje

jeszcze coś dzikiego do roztrwonienia,

drzewiasto.

(tł. Martin Suchanek)

*

Paul Celan: Lecący w noc

LECĄCY W NOC, pomocnie,

z gwiazdami w prze-

świtach liść

zamiast ust:

zostaje

jeszcze coś dzikiego do strwonienia,

drzewnie.

(tł. Andrzej Lam)

*

Paul Celan: In die Nacht gegangen

IN DIE NACHT GEGANGEN, helferisch, 

ein stern-

durchlässiges Blatt

statt des Mundes:

es bleibt

noch etwas wild zu vertun, 

bäumlings.

z tomu "Lichtzwang", Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main 1970 (wydanie pośmiertne)

*

Allé dans la nuit, aidant

avec une feuille perméable à l'étoile

en guise de bouche:

il reste

encore quelque chose à gaspiller sauvagement,

arbrement.

(tł. Paul Celan)

*

Paryż, Uniwersytecka Klinika Psychiatryczna, 20.6.1967 - Tego dnia w rozmowie z lekarzem Celan dowiedział się, że musi pozostać w klinice jeszcze długie tygodnie.

Wiersz nawiązuje do mitów z krajów skandynawskich i północno-germańskich. Centralnym elementem kosmogonii skandynawskiej jest Völuspá, opowieść o drzewie życia, Yggdrasilu, świętym jesionie. Drzewo Życia łączy w sobie dziewięć światów, zamieszkałych przez różne fantazyjne istoty, w tym dusze zmarłych i tylko jeden z tych światów, Midgard, Świat Środka, to kraina żywych ludzi. Ideę Drzewa Życia zna także mitologia hebrajska.

Istoty te ostały się po trosze w bajkach i baśniach Północy. Tzw. "Bäumling" (po ang. "Treeling", po polsku coś jak "Drzewiak") to chłopiec-drzewko, dziecko drzewa z plemienia Bäumlingów. "Chłopiec-drzewko" ma pełną liści rudą czuprynę, spiczaste uszy, zielony nos, wielkie przyczepne stopy jak hobbit, śpi na stojąco, jego kamizelka jest cała z liści, spodenki ma zrobione z kory. W zasadzie nie mówi w ogóle, usta ma zasłonięte liściem. Bardzo lubi zabawy i psoty, jest ciekawski i zwariowany, czasami trochę niesamowity, trochę słodki, trochę straszny, ma zarazem bardzo pomocną naturę, uwielbiają go dzieci, nie boją się go dzikie zwierzęta. No, jakoś tak... taki mitologiczny łącznik między naturą a człowiekiem.

czytaj też:

KOMENTARZE