Paul Celan: Lśniący odbitym blaskiem

LŚNIĄCY ODBITYM BLASKIEM, wśród

niebiańskich chrząszczy,

w górach.

Śmierć,

którą mi byłeś winien,

donoszę do

końca.

(tł. Ela Binswanger, wers 4 i 5 wersja 2.0: Śmierć, / którą mi byłaś winna,)

*

Paul Celan: Odblaskiem obładowany

ODBLASKIEM OBŁADOWANY, przy 

chrząszczach niebiańskich,

we wzgórzu.

Tę śmierć,

którą ty pozostawałeś mi dłużny, ja

ją do-

noszę.

(tł. Martin Suchanek)

*

Paul Celan: Pełno odbłysków

PEŁNO ODBŁYSKÓW, tam u 

bożych krówek,

na wzgórzu.

Śmierć,

którą byłaś mi winna, ja

ją do-

noszę.

(tł. Andrzej Lam)

*

Paul Celan: Abglanzbeladen

ABGLANZBELADEN, bei den 

Himmelskäfern,

im Berg.

Den Tod,

den du mir schuldig bliebst, ich 

trag ihn

aus.

Paryż, Uniwersytecka Klinika Psychiatryczna, 5.7.1967, z: "Lichtzwang", Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, 1970

*

Paul Celan: Chargé de reflet

CHARGE DE REFLET, chez les

scarabées du ciel,

dans la montaigne.

La mort,

dont tu m'es resté(e) redevable, je

la porte jusqu'à sa maturité.

(tł. Paul Celan)

*

Paul Celan: Błyszczący odbitym

BŁYSZCZĄCY ODBITYM światłem, wśród

podniebnych chrząszczy,

w górach.

Śmierć, a wciąż jesteś mi ją winien/winna,

noszę w sobie, aż dojrzeje.

(z franc. Ela Binswanger)

*

Wers o śmierci w nawiązaniu do lektury Freuda w kontekście snu o _pewnym_ plagiacie (kto zna życiorys Celana ten wie): "poddałem się temu, co później miałem usłyszeć wyrażone słowami: Jesteś winien Naturze śmierć". Z tłumaczenia własnego Celana na francuski wynika, że nie wiadomo, czy to on (może Bóg?) jemu, czy ona (może Natura) jemu jest winna śmierci. (wg Barbary Wiedemann z: "Paul Celan. Gedichte" z nowo uzupełnionymi komentarzami, wyd. Suhrkamp, Berlin 2018)

Himmelskäfer właściwie Himmelblauer Blattkäfer - to po łacinie Chrysolina coerulans a po polsku złotka miętowa, lub złotka miętówka (Chrysolina herbacea), chrząszcz o metaliczno niebieskim (fioletowym, zielonym…) ubarwieniu. O ile nazwa niemiecka wywodząca się od "nieba" (Himmel) lub koloru nieba "himmelblau" zawarta jest także w nazwie łacińskiej "coelurans" – "niebieski" (niebiesko-zielony) od nieba "caelum", (po francusku "scarabée du ciel" to też "chrząszcz nieba") - o tyle w polskim kolor nieba zamienia się w (zielony) kolor mięty – stąd miętówka (herbacea – zielna od ziół, herba to zioło). Celanowi najwyraźniej chodzi o "chrząszcza niebiańskiego" - "blisko nieba", w górach. zdj. de.wikipedia.org