LOGOWANIE

NEWSLETTER

WYSZUKIWARKA


Wira Wowk, właściwie Wira Ostapiwna Selianśka, ukr. Ві́ра Вовк (2 stycznia 1926 w Borysławiu - 16 lipca 2022 w Rio de Janeiro) – wybitna poetka ukraińska, historyczka literatury, literaturoznawczyni, tłumaczka z języka ukraińskiego na język portugalski, należała do grona ukraińskich poetów emigracyjnych, przedstawicielka powołanej w 1959 roku "Grupy Nowojorskiej" w ukraińskiej literaturze.


Dzieciństwo spędziła w Kutach na Huculszczyźnie, gdzie jej ojciec Ostap Mychajło Selański był lekarzem. Naukę pobierała w gimnazjum we Lwowie (1939), a następnie w Clara Schuman Schule w Dreźnie (1941-1945). Od 1939 roku wraz z rodzicami mieszkała w Dreźnie. Ojciec poetki zginął 13 lutego 1945 roku w szpitalu podczas wykonywania operacji w czasie nalotu dywanowego aliantów na Drezno. 


Wira Wowk studiowała germanistykę, muzykologię oraz literaturoznawstwo porównawcze na Uniwersytecie Eberharda Karola w Tybindze (1945-1949). W roku 1949 wraz z matką Stefanią Marią Selańską emigrowała do Brazylii, gdzie w Rio de Janeiro ukończyła studia. Ponadto odbyła staż naukowy na Uniwersytecie w Monachium (1956-1957) oraz w 1965 na Columbia University w Nowym Jorku. Tytuł doktora filologii otrzymała na Papieskim Uniwersytecie Katolickim w Rio de Janeiro w 1952 roku. Tutaj obejmowała stanowisko profesora literatury germańskiej (1952-1996), uczyła także poetyki na Uniwersytecie w Cabo Frio, wychowując przyszłych poetów brazylijskich. Jej głównym powołaniem życia pozostawała własna twórczość.


Cykl huculski "Ze skrzyni zapomnianych przodków" (2013), został napisany w formie poematu i podzielony na dwanaście części, jak dwanaście miesięcy roku. Taka konfiguracja literacka znana jest w literaturach europejskich jako opis dwunastu miesięcy. W utworze zawarte jest znawstwo archaicznej leksyki huculskiej, wydobytej po latach z pamięci, w nawiązaniu do powieści Mychajły Kociubyńskiego "Cienie zapomnianych przodków" (1911). Wira Wowk jako mała dziewczynka spędzała wakacje u swojej babci w Tudiowie, gdzie jej dziadek Hryhorij był księdzem w cerkwi greckokatolickiej. Stąd w poemacie przewija się motyw sacrum i profanum, opisy życia na połoninach, huculskie wierzenia i bogaty folklor karpacki. A z drugiej strony poematem włada fikcja literacka odnosząca się do wspomnień dzieciństwa na wielkim emigracyjnym wydziedziczeniu.


Wira Wowk, zdj. z archiwum T. Karabowicza

KONTAKT

Tadeusz Karabowicz, ukr. Тадей Карабович (ur. 6 kwietnia 1959 w Sawinie na Chełmszczyźnie) - poeta, krytyk literacki, literaturoznawca, tłumacz (m.in. Wiry Wowk), redaktor.


Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Tarnowie uczęszczał do LO w Siedliszczu. Studiował na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, najpierw pedagogikę, następnie historię, w obu specjalnościach uzyskał tytuły magisterskie. Pracował jako redaktor literacki w ukraińskim tygodniku społeczno-kulturalnym "Nasze Słowo" w Warszawie (1986-1995). Od 1995 roku pozostaje pracownikiem naukowym Zakładu Filologii Ukraińskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, od 1998 roku jako adiunkt. Od 1996 roku jest członkiem lubelskiego oddziału Związku Literatów Polskich. W 2012 roku został przyjęty do Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy. Członek honorowy Klubu Inteligencji Twórczej Stowarzyszenie Żywych Poetów.


Jest współtwórcą (wspólnie z żoną Aliną Karabowicz) Skansenu Kultury Materialnej Chełmszczyzny i Podlasia w Holi. Był w 1990 roku pomysłodawcą powołania Towarzystwa Miłośników Skansenu, które opiekuje się tym skansenem. W latach 1990-1999 wchodził w skład komitetu redakcyjnego kwartalnika literackiego "Swito-vyd" wydawanego w Nowym Jorku i Kijowie. W 2001 roku zainicjował wydawanie rocznika literackiego o nazwie "Ukraiński zaułek literacki".


Od lat 80 zajmował się twórczością przekładową z języków wschodniosłowiańskich: białoruskiego, rosyjskiego i ukraińskiego, skupiając się głównie na tłumaczeniach z literatury XX wieku. Były to przekłady utworów tzw. "Kijowskiej Szkoły". Ponadto tłumaczył ukraińskich emigrantów, skupionych w "Grupie Nowojorskiej". Tłumaczył również poetów polskich na język ukraiński.

Listopad
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
N
28
29
30
31
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
01