Bracia Montgolfier czyli
Joseph Michel Montgolfier (ur.
26 sierpnia 1740 w Vidalon-lès-Annonay, zm.
26 czerwca 1810) i
Jacques Étienne Montgolfier (ur.
6 stycznia 1745 w Vidalon-lès-Annonay, zm.
2 sierpnia 1799),
wynalazcy tzw.
montgolfiery, czyli
balonu na ogrzane powietrze.
Byli odpowiednio dwunastym (Joseph) i piętnastym (Étienne) z
szesnaściorga dzieci których ojciec, Pierre Montgolfier, był
właścicielem młyna papierniczego (
papierni) w Vidalon-lès-Annonay. Tradycje papiernicze Montgolfierów sięgały XIV w. Ich rodzina pochodziła z
Owernii
i do rejonu Annonay przybyła w końcu XVII w., zachęcona obfitością
źródeł energii (potoki) i surowca (w owym czasie szmat, głównie
lnianych).
W
1774 Étienne przejął po ojcu papiernię, a jego brat Joseph objął kierownictwo techniczne zakładu. W
1777 Étienne wprowadził do produkcji po raz pierwszy we Francji delikatny i drogi
papier welinowy. Zakład rozbudował się i wkrótce zatrudniał już blisko 300 pracowników.
W
1780 Joseph przeniósł się do
Awinionu,
który w tym czasie nie należał do Francji, lecz był częścią państwa
kościelnego. Powstawały tu wówczas m.in. liczne drukarnie, które mogły
pracować niezależne od francuskiej cenzury i przepisów francuskiego
prawa autorskiego. Joseph skorzystał z tej niezależności, by zdać maturę
i w
1782, w wieku 42 lat, uzyskać licencjat z prawa.
14 grudnia 1782 wypuszczony przez braci Montgolfier z przydomowego ogródka balon o objętości 18
m³ osiągnął wysokość 250 m. Dwa dni później bracia sporządzili i wysłali notatkę o tym fakcie do
paryskiej Akademii Nauk.
4 czerwca 1783 na pierwszym pokazie publicznym na łące koło
Annonay,
ich napełniony rozgrzanym powietrzem płócienny balon o średnicy 11,7 m i
objętości 900 m³ wzniósł się na wysokość 1600–2000 m. W czasie lotu,
który trwał 9½ minuty, przebył on odległość blisko 2,5 km. W tym czasie
bracia Montgolfier rozpoczęli współpracę ze szwajcarskim fizykiem
Ami Argandem.
Równolegle z próbami Montgolfierów francuski fizyk
Jacques Alexandre Charles (
1746–
1823)
prowadził próby z balonem wykonanym z impregnowanego jedwabiu, lecz
napełnionym wodorem. Publiczna demonstracja tej konstrukcji miała się
odbyć w
Paryżu 24 sierpnia 1783. Na wieść o tym Étienne Montgolfier i
Ami Argand przybyli do stolicy Francji, by pokazać tam również ich balon na ogrzane powietrze.
W Paryżu, z pomocą jednego z tamtejszych
papierników bracia Montgolfierowie skleili wielką czaszę, która jednak
uległa zniszczeniu 12 września podczas wielkiej burzy. W ciągu tygodnia
powstał więc nowy balon. 19 września w Wersalu przed Ludwikiem
XVI umieszczono w podwieszonym pod czaszą koszu: owcę, kaczkę i koguta.
Lot, podczas którego balon wzniósł się na wysokość ok. 500 m, trwał 8
min. Balon pokonał w tym czasie odległość ok. 400 m. Celem lotu było
zbadanie wpływu wysokości na organizmy żywe, a ostatecznie – zdobycie
pozwolenia na lot człowieka.
Pierwszy lot człowieka w balonie na uwięzi odbył się około
15 października (według Montgolfierów
12 lub
14 października) na wysokość 26 m. W kilku kolejnych lotach osiągane wysokości nie przekraczały 30 m.